Anlaşmalı Boşanma: Türk Hukukunda Anlaşmalı Boşanma ve Şartları

Özet: Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma, eşlerin evliliklerini sona erdirme iradelerini ortaya koyarak gerçekleşir. Boşanmanın iki ana şekli bulunur: çekişmeli boşanma ve anlaşmalı boşanma. Anlaşmalı boşanma, eşlerin boşanma kararlarını ve evlilik birliğini sona erdirme hususundaki iradelerini karşılıklı olarak kabul ettikleri bir boşanma türüdür. Bu makalede, Türk hukukunda anlaşmalı boşanmanın şartları, başvuru süreci, hukuki sonuçları ve pratikte karşılaşılan zorluklar ele alınacaktır.

Giriş: Boşanma, evlilik birliğinin yasal olarak sona erdirilmesi işlemidir. Evlilik birliği, eşlerin karşılıklı rızası ile sona erdirilebilir. Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanma davaları iki şekilde açılabilir: çekişmeli boşanma ve anlaşmalı boşanma. Anlaşmalı boşanma, eşlerin boşanmayı ve boşanma ile ilgili diğer meseleleri (mal paylaşımı, çocukların bakımı vb.) karşılıklı olarak çözmeleri durumunda başvurdukları bir boşanma türüdür. Anlaşmalı boşanma, çekişmeli boşanmaya göre daha hızlı ve az maliyetli bir süreç olarak kabul edilir.

1. Anlaşmalı Boşanma Nedir? Anlaşmalı boşanma, eşlerin evlilik birliğinin sona erdirilmesine karar verdikleri ve boşanma ile ilgili tüm hukuki meseleleri, özellikle mal paylaşımı, çocukların velayeti gibi konuları birbirleriyle anlaşarak çözdükleri bir boşanma şeklidir. Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinde, anlaşmalı boşanmanın şartları ve prosedürü düzenlenmiştir. Eşlerin her ikisinin de boşanmayı kabul ettiği ve boşanma ile ilgili konularda anlaşmaya vardığı durumlarda, mahkeme, boşanmayı kabul eder ve evliliği sona erdirir.

2. Anlaşmalı Boşanmanın Şartları Türk Medeni Kanunu’na göre, anlaşmalı boşanma için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir:

• Eşlerin Boşanmayı Kabul Etmesi: Anlaşmalı boşanma için her iki eşin de boşanmayı kabul etmesi gerekmektedir. Eğer eşlerden biri boşanmayı istemezse, anlaşmalı boşanma mümkün değildir ve çekişmeli boşanma davası açılmalıdır.
• Evliliğin En Az 1 Yıl Süreyle Devam Etmesi: Eşlerin boşanma taleplerini mahkemeye iletmeden önce, evliliklerinin en az 1 yıl sürmüş olması gerekmektedir. Bu, eşlerin boşanma kararını bir süre sonra verdiklerini ve ilişkiyi yeniden değerlendirdiklerini gösterir.
• Anlaşmazlık Konularının Çözülmesi: Eşlerin boşanma sırasında mal paylaşımı, çocukların bakımı ve velayeti gibi temel meselelerde anlaşmaları gerekmektedir. Bu konularda taraflar arasında herhangi bir ihtilaf bulunmamalıdır. Eğer taraflar arasında anlaşmazlık varsa, mahkeme çekişmeli boşanma davası açılmasını sağlayacaktır.
• Başvuru İçin Hazır Beyanlar: Eşlerin anlaşmalı boşanma için mahkemeye başvurduğunda, başvurularının bir protokol ile desteklenmesi gerekir. Bu protokolde boşanma ile ilgili tüm anlaşmazlıkların çözüldüğü, mal paylaşımı, nafaka, çocukların velayeti gibi konularda tarafların anlaşmaya vardığı belgelenmelidir.

3. Anlaşmalı Boşanma Başvuru Süreci Anlaşmalı boşanma başvuru süreci, Türk Medeni Kanunu’nun ilgili hükümlerine dayanır. Aşağıda anlaşmalı boşanma sürecinin genel adımları sıralanmıştır:

• Başvurunun Yapılması: Anlaşmalı boşanma başvurusu, eşlerden birinin ikametgahının bulunduğu yer mahkemesine yapılır. Başvuruda, tarafların anlaşmalı boşanmayı istedikleri ve tüm şartlarda anlaşmaya vardıkları belirtilmelidir. Bu başvuru dilekçesine, eşlerin boşanma ile ilgili tüm anlaşmalarını içeren protokol eklenir.
• Mahkeme Görüşmesi: Başvurunun ardından mahkeme, eşleri ayrı ayrı dinler. Eşlerin her birinin, boşanma kararlarının kendilerine ait olduğunu beyan etmeleri gerekir. Ayrıca, boşanma protokolü mahkemeye sunulur ve tarafların anlaşmaya vardığına dair mahkeme tarafından onay alınır.
• Mahkemenin Karar Vermesi: Mahkeme, eşleri dinledikten sonra, boşanma kararının hukuka uygun olup olmadığını değerlendirir. Eşlerin anlaşmalı boşanma talebi kabul edilirse, mahkeme boşanma kararı verir. Bu karar, genellikle birkaç hafta içinde sonuçlanır.

4. Anlaşmalı Boşanmanın Hukuki Sonuçları Anlaşmalı boşanmanın hukuki sonuçları, boşanmanın diğer şekillerine benzer olsa da, eşlerin anlaşarak boşanmaları, bir dizi ek avantaj sağlar. Bu sonuçlar şunlardır:

• Boşanma Kararı: Mahkeme, tarafların boşanmayı kabul etmeleri ve tüm hususlarda anlaşmaya varmaları durumunda, boşanma kararını verir. Bu karar, kesinleştiği anda yürürlüğe girer ve taraflar evli sayılmaz.
• Mal Paylaşımı ve Nafaka Düzeni: Anlaşmalı boşanma sürecinde, mal paylaşımı, nafaka ve çocukların bakımına dair anlaşmalar mahkemeye sunulur ve onaylanır. Taraflar arasında herhangi bir anlaşmazlık yoksa, mahkeme, protokolü kabul eder. Ancak, nafaka veya mal paylaşımı gibi konularda anlaşmazlık varsa, çekişmeli boşanma yoluna gidilebilir.
• Çocukların Velayeti: Çocukların velayeti konusunda taraflar anlaşmışlarsa, mahkeme bu anlaşmayı onaylar. Eğer anlaşmazlık söz konusuysa, mahkeme çocukların menfaatini göz önünde bulundurarak karar verir.
• Nafaka ve Çocukların Geleceği: Anlaşmalı boşanma, tarafların nafaka ve çocuklarla ilgili gelecekteki haklarını belirlemeleri için bir fırsattır. Eşler, çocuklarının eğitimi, sağlık masrafları gibi durumları önceden belirleyerek mahkemeye sunar.

5. Anlaşmalı Boşanmanın Avantajları ve Dezavantajları Anlaşmalı boşanmanın avantajları ve dezavantajları vardır:

• Avantajları:
  • Daha hızlı ve daha az maliyetlidir.
  • Çekişmeli boşanmalara göre psikolojik olarak daha az yıpratıcıdır.
  • Taraflar arasında dostane bir şekilde çözüm sağlanır, böylece ilişki sonrasında daha az sorun yaşanır.
• Dezavantajları:
  • Taraflar arasındaki gerçek anlaşmazlıklar, protokolde gizlenmiş olabilir.
  • Eğer taraflardan biri sonradan protokolden vazgeçerse, sorunlar yeniden gündeme gelebilir.
  • Tarafların birbirine karşı baskı yapması durumunda anlaşmalı boşanma, yasal zorlamalara neden olabilir.

Sonuç: Anlaşmalı boşanma, eşlerin karşılıklı rızalarıyla gerçekleştirdikleri, daha hızlı ve maliyet açısından daha verimli bir boşanma şeklidir. Ancak, anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. Eşlerin evliliği en az bir yıl sürmüş olmalı, boşanma ve diğer konularda anlaşmış olmaları gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma, eşlerin dostane bir şekilde boşanmasına olanak sağlamakla birlikte, uzun vadeli haklar ve yükümlülükler konusunda dikkatli olunması gereken bir süreçtir.

Okuduğunuz makale ile ilgili bir sorununuz yahut danışmak istediğiniz diğer hukuki konularda profesyonel ekibimiz ile iletişime geçebilirsiniz.

Kayseri Avukat Abdullah Boran, hem yerli ve yabancı hem de gerçek ve tüzel kişileri temsil etmekte olup müvekkillerinin amaçları ve talepleri doğrultusunda davalarında avukatlıklarını üstlenmekte ve hukuki danışmanlık hizmeti vermektedir.

Kayseri Avukat Abdullah Boran, avukatlık meslek etiği ve kurallarından taviz vermeden, Avukatlık kanunu ve Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Meslek İlkelerine bağlı kalarak, bireysel ve kurumsal müvekkillerinin içinde bulunduğu sorunlara en uygun ve pratik çözümleri üretmeyi taahhüt eder.

Kayseri Avukat Abdullah Boran müvekkillerinin uğrayabileceği zararları engellemek veya en aza indirmek suretiyle hukuki danışmanlık vermekte, ayrıca müvekkillerinin açacağı veya müvekkillerine karşı açılmış olan davalarda müvekkillerini temsil edip onların çıkarlarını korumak için gereken özen ve gayreti göstermeyi vizyon ve misyon edinmiştir.